Казанның Петербург урамындагы «Метроэлектротранс» МУПдә Дан аллеясында яңа экспонат – «ЗиУ-9» маркалы троллейбус пәйда булды. Дүрт дистә ел дәвамында ул шәһәргә тугры хезмәт иткән, маршрутлар буенча казанлыларның берничә буынын йөрткән. Хәзер легендар машина ачык һава астында музейда хөрмәтле урын алды, сигезенче экспонат булды. Казан мэры Илсур Метшин Дан аллеясында булды һәм яңа экспонатны карады.
«Метроэлектротранс»ның хәтерне саклау белән шөгыльләнүе шәп. Без үзебез студент елларында шундый троллейбусларда һәм трамвайларда йөрдек. Предприятиенең гадәтләрен дә, тарихын да саклап калу мөһим. Рәхмәт сезгә!», — дип ассызыклады шәһәр башлыгы.
«ЗиУ-9» маркалы троллейбуслар озак вакытлар Татарстан башкаласында җәмәгать транспортының иң массакүләм һәм танылган төрләренең берсе булды һәм шәһәр халкына алар бик ошады. Алар 2013 елга кадәр сафта калды. Бүген шәһәрдә бу өлгенең ике генә экземпляры сакланып калган: берсе хәзер Дан аллеясын бизи, икенчесе 1 нче номерлы троллейбус депосында тора.
«Бу троллейбуска инде 40 ел, без иске машиналарны торгызып, буыннар хәтерен җанландырабыз. Килүчеләр үткәннең сулышын тоя, ул еллардагы урамнарның шау-шуын ишетә һәм ата-бабаларыбыз калдырган мираска сакчыл мөнәсәбәт һәм ихтирамның никадәр мөһим булуын аңлый. Торгызылган электр транспорты экспонатлар гына түгел, үткәннең тере шаһитлары да», – дип билгеләп үтте «Метроэлектротранс» МУП җитәкчесе Айдар Абдулхаков.
«ЗиУ-9» маркалы троллейбус — үз чорының иң массакүләм һәм танылган өлгесе. Советлар Союзында аны барысы да белә иде – нәкъ менә шушы машиналарда көн саен миллионлаган кеше йөри иде. Кырык ел дәвамында бу троллейбуслар казанлылар арасында гаять зур популярлык казанды», – дип сөйләде троллейбус депосы башлыгы Сергей Петров.
Троллейбусны торгызу сигез айга сузылды. Предприятие командасы зур эш башкарды, машинаны яңадан торгыздылар: кузов тулысынча ремонтланды, тышлау табаклары алыштырылды, шпаклевкалау һәм буяу эшләре ясалды.
Интерьерга аерым игътибар бирелде: осталар утыргычлар һәм тоткалар ясадылар, идән өслеген торгыздылар. Салонда шулай ук 1980 нче еллар клавишалы компостеры урнаштырылган, аны ул еллардагы пассажирлар кулланган.
«Аны заводныкына мөмкин кадәр якынрак итеп күрсәтергә тырыштык. Әлбәттә, вакыт үзенекен ала – троллейбус идеаль хәлдә сакланмаган. Шуңа күрә кайбер урыннарда машинаның гомуми кыяфәтен һәм мохитен саклап калу өчен, детальләрне охшаш материалларга алмаштырырга туры килде», – дип аңлатты Сергей Петров.
Эшләр максималь тарихи төгәллек белән алып барылды. Төзекләндерүчеләргә иске фотосурәтләр, техник документлар һәм элек бу модельдә эшләгән предприятие ветераннарының кыйммәтле киңәшләре ярдәм итте.
Экспонатны Дан аллеясына китерү өчен, аны авария эләктергечендә әкрен генә күчереп утырттылар, яшел чирәмгә зыян китермәс өчен, махсус җәелгән яфраклар буенча кулдан тәгәрәтеп куйдылар.
Киләчәктә Дан аллеясында асфальт юлларны түшәлгән ташка алыштыру планлаштырыла, бу киңлекнең тышкы кыяфәте шәһәр халкы һәм кунаклары өчен тагын да кызыклырак булып тоела.
Исегезгә төшерәбез, Дан Аллеясы 2009 елда Петербург урамында «Метроэлектротранс» МУП административ бинасыннан ерак түгел ачылган иде. Аллеяда сугыш елларында сугыш кырларында һәлак булган шәһәр электр транспорты хезмәткәрләре истәлегенә мемориаль обелиск һәм раритет шәһәр электр транспорты: узган елда куелган ике троллейбус — ЗиУ-5 һәм МТВ-82, шулай ук атлар белән хәрәкәткә китерелгән XIX гасырның алыштыргысыз экземпляры булган биш ретро вагон трамвай урнаштырылган.