«Хокук вакыты: күпполярлы дөньяда универсаль тел эзләү»: IV Казан халыкара юридик форумы старт алды

Бүген Казанда IV Казан халыкара юридик форумы үз эшен башлады. Ике көн дәвамында дөньяның 28 иленнән һәм Россиянең 71 шәһәреннән 1,5 меңнән артык катнашучы парламентара хезмәттәшлекне юнәлдерү, иминлекне һәм халыкара хокук тәртибен тәэмин итү мәсьәләләре буенча фикер алышачак. Форум мәйданчыкларының берсе Г.Камал исемендәге театр бинасында, биредә «Хокук вакыты: күпполярлы дөньяда универсаль тел эзләү» пленар утырышы узды. Анда Казан мэры Илсур Метшин, Федерация Советының Конституция законнары һәм Дәүләт төзелеше комитеты рәисе Андрей Клишас, Дәүләт думасының Дәүләт төзелеше һәм законнар комитеты рәисе Павел Крашенинников, РФ Хөкүмәте каршындагы Законнар һәм чагыштырма хокук белеме институты директоры Талия Хәбриева һәм башкалар катнашты.

Форум Казанда дүртенче тапкыр уздырыла. Быел эшкә дөньяның 28 иленнән һәм Россиянең 71 шәһәреннән вәкилләр кушылды. Казан мэры Илсур Метшин билгеләп үткәнчә, форум фәнни тикшеренүләргә һәм алынган тәкъдимнәрне гамәлгә кертүгә яңа этәргеч бирергә тиеш. «Юридик форумның фикер алышу урынына әйләнүенә шатмын. Катнашучылар санының артуы монда мөһим карарлар кабул ителүен күрсәтә, Дума коллегалары безне ишетә, әңгәмәдә халыкка хезмәт итә торган законнар барлыкка килә», – дип билгеләде Казан мэры. – Казан халыкара юридик форумы акрынлап әһәмиятле инициативалар кабул итү мәйданчыгына әверелә бара. Нәкъ менә монда 2023 елда БРИКС+ илләре Шәһәрләре ассоциациясен булдыру идеясе яңгырады, һәм узган елның июнендә әлеге проект уңышлы гамәлгә ашырылды», – диде Илсур Метшин.

БРИКС+ илләренең Шәһәрләре һәм муниципалитетлары ассоциациясен төзү халыкара партнерлыкны ныгытуга мөһим адым булды. Муниципалитетларның үсеше һәм үзара хезмәттәшлеге темасы дөньякүләм мәгълүмат көн тәртибендә даими булырга тиеш, бу күпполяр дөнья нигезләрен саклап калуга саллы өлеш кертергә ярдәм итәчәк, дип саный ТР башкаласы башлыгы.

Илсур Метшин хәзерге дөньяда хокукның универсаль телен эзләү зарурлыгын билгеләп үтте, бу катлаулы, әмма кирәкле бурыч булып тора. «Мәдәни аерымлыклар һәм сәяси мәнфәгатьләр кебек гамәлдәге чакыруларга карамастан, халыкара хезмәттәшлек аша бердәм хокукый киңлек булдыру өчен мөмкинлекләр бар. Диалогны дәвам итү һәм глобаль мәсьәләләрдә килешүгә ирешү юлларын эзләү мөһим», – дип билгеләде Илсур Метшин.

Дәүләт думасының Дәүләт корылышы һәм законнар чыгару комитеты рәисе Павел Крашенинников мөһим хокукый нормалар кабул ителә торган Казан форумының әһәмиятен билгеләп үтте.

«Мәсәлән, узган ел биредә җирле үзидарә турындагы закон турында фикер алышканнар иде. Җирле үзидарә турындагы хәзерге закон, Татарстан Республикасы тәкъдим иткәнчә, ике дәрәҗәле системаны саклап калырга мөмкинлек бирә. Без законның үзенә бу мәсьәләгә багышланган аерым бүлекне махсус керттек. Без тагын да алга киттек, чөнки ике дәрәҗәле хакимиятне саклап калганда, законда килеп чыгарга мөмкин булган проблемаларны хәл итүне язып куярга кирәклеген аңлый идек. Безнең өчен, бигрәк тә юридик бергәлек өчен, бердәмлекне саклап калу һәм актив аралашу бик мөһим. Фән гаять зур берләштерүче роль уйный ала», – дип ассызыклады Павел Крашенинников.

«Форум Россия субъектлары арасындагы хезмәттәшлекнең көнүзәк бурычлары, федератив дәүләттә закон чыгару процессын камилләштерү үзенчәлекләре һәм мөмкинлекләре турында фикер алышу өчен иң абруйлы мәйданчыкларның берсенә әверелде. Федераль һәм төбәк дәүләт хакимияте органнары, фәнни һәм белгеч даирәләре вәкилләре арасында фикер алышу конструктив һөнәри диалог үсешенә зур өлеш кертә», – дип укыды Федерация Советының Конституция законнары һәм Дәүләт төзелеше комитеты рәисе Андрей Клишас.

Быел форум кысаларында парламентара хезмәттәшлекне юнәлдерү, куркынычсызлыкны һәм халыкара хокук тәртибен тәэмин итү, шулай ук суд практикасын аһәңләштерү мәсьәләләре турында фикер алышачаклар.

«Ышанам ки, яңа глобаль чакырулар һәм күпкырлы дөнья төзелешен формалаштыру шартларында форум аеруча мөһим мәсьәләләрне хәл итү, законлылыкны саклап калу һәм халыкара хокук яклау хезмәттәшлеген ныгыту һәм киләчәктә безнең илләр гражданнарының хокукый якланганлыгын арттыру буенча тәкъдимнәр эшләүгә ярдәм итәчәк», – диелә Валентина Матвиенко мөрәҗәгатендә.

Үз чиратында Андрей Клишас Казан юридик мәктәбе һәм Татарстан вәкилләрен парламентта алып барыла торган иң шау-шулы, эчтәлекле һәм кайчак бик кискен әңгәмәләрнең башлап җибәрүчеләре дип атады. «Шул исәптән Конституция мәсьәләләренә кагылышлы мөһим проблемалар буенча», – диде докладчы.

IV Казан халыкара юридик форумы ТР Хөкүмәте, Казан мэриясе, Россия юристлары ассоциациясе, Казан федераль университеты, КФУның юридик факультетын тәмамлаучылар ассоциациясе тарафыннан оештырылды.

«Без форумны оештыруда катнашучылар буларак алга этәрәчәкбез. Хәзер чакырулар күп, ясалма интеллект актив кушыла, һәм без юридик белем бирү проблемаларына кискен җавап бирәбез. Безнең юристлар бергәлеге форумда фикер алышына торган идеяләрне алга этәрәчәк. Ышанам ки, яңа бурычлар һәм закон актлары безнең форум эшенең турыдан-туры дәвамы һәм нәтиҗәсе булачак», – диде КФУ ректоры Ленар Сафин.

Пленар утырыш азагында Илсур Метшин Мәскәү дәүләт юридик университеты ректоры Виктор Блажеевка Цивилистика практикасын үстергән өчен Дмитрий Мейер исемендәге премия тапшырды.

«Минем өчен бу бүләкне нәкъ менә Татарстан башкаласында алу зур мәртәбә, чөнки Дмитрий Иванович Казан университетының Юридик Факультетында укыткан, кафедра мөдире һәм деканы булган. Һөнәри бергәлек бүләге – иң кыйммәтлесе, чөнки синең эшчәнлегеңне хезмәттәшләрең бәяли. Татарстан һәм аның башкаласы, Казан университеты тагын да үссен, чәчәк атсын», – диде Виктор Блажеев.

IV Казан халыкара юридик форумы Татарстан башкаласында 3 һәм 4 октябрьдә уза. Бүген шәһәр мэры Илсур Метшин «Россия төзелеш законнарының киләчәге: үсеш векторы һәм яңа мөмкинлекләр» панель сессиясендә чыгыш ясаячак. Моннан тыш, башка сессияләр һәм түгәрәк өстәлләр барышында катнашучылар юристлар әзерләүнең сыйфаты һәм хезмәт базарында чыгарылыш укучыларының ихтыяҗы, РФ субъектларының Конституция (устав) советлары, цифрлы экологик система, тынычлыкны һәм иминлекне саклауда халыкара хокукның роле һәм башка көнүзәк мәсьәләләр турында фикер алышачаклар.