И.Метшин сессиядә: «Үз вакытында без дөрес карар кабул иттек һәм яшүсмерләр клубларын азык-төлек кибетләренә таратмадык»

(Казан шәһәре KZN.RU, 14 нче декабрь, Диләрә Гафурова). Бүген дүртенче чакырылыш Казан шәһәр Думасының XXVII сессиясендә 2024 елга һәм 2025-2026 елларның план чорына Казан бюджеты расланды. Татарстан башкаласы Мэры Илсур Метшин документның социаль юнәлешен саклауны билгеләп үтте – киләсе елда чыгымнарның 82,4% ы нәкъ менә шушы өлкәгә туры киләчәк. Бюджет дефицитсыз булачак.

«Гомумән алганда, 2024 ел бюджеты бүгенге көннең барлык чынбарлыкларын һәм килеп туган икътисади хәлне исәпкә ала. Шунысын да билгеләп үтәргә кирәк, элеккечә барлык социаль әһәмиятле һәм беренче чираттагы чыгымнар планлаштырылган, бюджетның социаль юнәлеше сакланган. Шуны ассызыклап үтәсем килә, Татарстан Рәисе һәм республика Хөкүмәте ярдәме белән шәһәр аерым мәсьәләләрне хәл итү өчен өстәмә финанслау ала», – дип билгеләп үтте Татарстан башкаласы Мэры.

Илсур Метшин ассызыклаганча, шәһәрдә федераль, республика һәм муниципаль программалар, илкүләм (шул исәптән социаль учреждениеләр төзү һәм капиталь ремонтлау буенча) проектлар да гамәлгә ашырылачак.

«Татарстан Рәисе Рөстәм Нургали улына үз вакытында дөрес карар кабул итүебез һәм, мәсәлән, яшүсмерләр клубларын азык-төлек кибетләре өчен таратмавыбыз өчен рәхмәт. Бөтен ил, аларны таратып, коммерция биналарына әйләндерде. Ул вакытта акчабыз да юк иде, ләкин тешләребезне кысып, без бүгенге көнгә җиттек. Әлеге эшне дәвам итәчәкбез, Юдинода яңа яшүсмерләр клубы ачылды, Черноморск урамында биналарны ремонтлау тәмамлана, яңа елга кадәр чыршы торачак. Киләсе елда Салават Күперендә китапханә һәм ышаныч үзәге белән яшүсмерләр клубы ачылачак. Зур юл үтелде, бу юнәлештә алга таба да эшләячәкбез», – диде Илсур Метшин. Ел ахырына «Подросток» МБУ челтәренең барлыгы 53 объекты яңартылачак, бу учреждениеләрнең гомуми санының 80% ын тәшкил итә.

Казан Башкарма комитетының Финанс идарәсе башлыгы Ирек Мөхәммәтшин хәбәр иткәнчә, 2024 елга шәһәр бюджеты керемнәр һәм чыгымнар буенча 41,7 млрд сум тәшкил итәчәк, бу агымдагы елның расланган бюджетыннан 3,8 млрд сумга күбрәк. Шулай итеп, ул дефицитсыз булачак.

Илсур Метшин депутатлар һәм Башкарма комитет алдына салымнарны тулысынча җыюны һәм башка керем чыганакларын җәлеп итүне тәэмин итү бурычын куйды. Мәсәлән, салым һәм салымныкы булмаган керемнәрнең гомуми күләме 23 млрд 848 млн сум дип фаразлана, бюджетара трансфертлар 17 млрд 809 млн сум күләмендә исәпләнгән. Салым керемнәренең төп чыганаклары (21 млрд 296 млн сум) булып НДФЛ, гомуми керемгә салымнар, җир салымы, физик затлар милкенә салым, шулай ук башка салымнар кала. Бюджетка салымныкы булмаган керемнәр күләме (2 млрд 552 млн) мөлкәтне кулланудан, мөлкәтне һәм җир участокларын сатудан һәм башка керемнәрдән кергән керемнәрдән тора.

Киләсе елда чыгымнарның иң зур өлеше социаль-мәдәни өлкәгә туры киләчәк – 82,4%. Ирек Мөхәммәтшин аңлатканча, бу киләсе елның беренче гыйнварыннан минималь хезмәт хакы күләменең 19 мең 242 сумга (18,5% ка) кадәр үсүе, педагогларның хезмәт хакларының артуы, укучылар санының артуы һәм яңа социаль учреждениеләр ачылуы белән бәйле.

Социаль-мәдәни өлкәгә бюджет чыгымнары статьялары арасында мәгарифкә зур өлеш туры килә – 29 млрд сумга якын, шуларның 22,5 млрд сумы хезмәт хакы фондына гына кирәк. Социаль сәясәтне гамәлгә ашыруга 1 млрд 818 млн сум бүлеп биреләчәк, шуларның төп массасы җәмәгать транспортында ташламалы йөрүне тәэмин итүгә һәм укучыларны ташламалы тукландыруга юнәлдереләчәк. Мәдәният өлкәсенә – 1 млрд 567 млн сум (башлыча, учреждениеләрне тотуга), физик культура һәм спортка – 1 млрд 535 млн сум (учреждениеләрне тотуга), яшьләр сәясәтенә 460 млн сум салынган. Бюджетның башка чыгымнарына 7 млрд 300 млн сум (илкүләм икътисадка, торак-коммуналь хуҗалыкка, муниципаль бурычка хезмәт күрсәтүгә, илкүләм куркынычсызлыкка, табигатьне саклау чараларына һ.б.) каралган.

2025 елга шәһәр бюджеты – 40 млрд 849 млн сум күләмендә һәм 2026 елга 41 млрд 206 млн сум күләмендә планлаштырыла.

Ирек Мөхәммәтшин шулай ук 2023 елга бюджетка үзгәрешләр кертте, керем өлеше – 41 млрд 34,6 млн сум, чыгым өлеше 46 млрд 524 млн сум тәшкил итәчәк. 5 млрд 490 млн сум күләмендәге дефицит шәһәр бюджеты акчаларының калдыклары хисабына капланачак.

Үзгәрешләр шәһәр бюджетына түләүсез керемнәр күләмен – 511,1 млн сумга арттыру белән бәйле, шулардан троллейбуслар сатып алуга – 327,5 млн сум, муниципаль учреждениеләрне тотуга, хезмәткәрләргә түләүләргә, грантларга – 175,7 млн сум һәм башка максатларга 7,9 млн сум юнәлтелгән.

23,5 млн сумга – түләүсез керемнәр хисабына район чараларын үткәрүгә, 12,1 млн сумга автономияле һәм бюджет учреждениеләренең кулланылмаган калдыкларын кайтару хисабына спорт инвентарын әзерләү һәм саклау өчен кабиналар сатып алуга керемнәр арта. Шулай ук бурыч йөкләмәләрен 100 млн сумга киметү каралган.

БРИКС саммитына әзерлек кысаларында инфраструктура үстерүне финанслау мәсьәләсе белән депутат Динара Хәлимдарова мөрәҗәгать итте. «БРИКС программасы буенча ремонт эшләре өлешендә акча республика бюджеты аша үзләштереләчәк. Заказчы, мөгаен, безнең республика министрлыклары булыр», - дип уртаклашты Ирек Мөхәммәтшин.

Җир өсте юлларында лифтларны ремонтлау кирәклеге турында депутат Алексей Серов искә төшерде. Ул БРИКС саммитына аларның кайберләрен төзәтергә җыенуларын, әмма калган җиһазларның язмышы билгесез булуын ассызыклады. «Бездә өч кичүне БРИКС саммитына әзерлек кысаларында ремонтлау планлаштырыла, калганнары буенча мәсьәләне шәһәр һәм республика бюджетларын үтәгәндә карап чыгачакбыз», – дип аңлатты Финанс идарәсе җитәкчесе.

Депутат Булат Әхмәтгәрәев Вознесение трактына хезмәт күрсәтү буенча эшләрне финанслау нинди чыганаклардан алыганлыгы белән кызыксынды. «Ел башында юлларны карап тотуга расланган акчалар хисабына башкарылачак, ә барлык параметрлар расланганнан соң, 2024 елда өстәмә рәвештә акча бүлеп биреләчәк», – дип хәбәр итте Ирек Мөхәммәтшин.

Ахырда депутатлар шәһәр бюджеты буенча карарлар проектларын һәм үзгәрешләр кертүне хупладылар.