Илсур Метшин: «Чит ил компанияләренең китүе – бу буш урын, шәһәр һәм республика икътисадында әлеге базарны үстерү һәм тутыру кирәк»

(Казан шәһәре KZN.RU, 14 нче ноябрь, Диана Жиленкова). Гыйнвардан сентябрьгә кадәр Казанда сәнәгать җитештерүе индексы 8,8% ка арткан. Әлеге чорда шәһәр предприятиеләре 441 млрд сумга үзләре җитештергән товарларны төяп җибәргәннәр, эш башкарганнар һәм хезмәт күрсәткәннәр, бу 2021 ел белән чагыштырганда 8% ка артыграк, дип хәбәр итте эшлекле дүшәмбе киңәшмәсендә шәһәр Башкарма комитеты җитәкчесе урынбасары Илдар Шакиров.

«Тулаем алганда, шәһәр икътисады яңа каршылыкларга каршы тора, – дип игътибар итте ТР башкаласы Мэры Илсур Метшин. - Күп кенә предприятиеләргә бу катлаулы чорда үз вакытында модернизация үткәрү ярдәм итте. Һәм, әлбәттә, чит ил компанияләренең китүе – бу буш урын, шәһәр һәм республика икътисадында әлеге базарны үстерү һәм тутыру кирәк. Беркем дә җиңел һәм гади булыр дип ышандырмый. Безнең зур фән бар, без бүгенге көндә бик күп нәрсәне билгелибез, болар барысы да кеше потенциалы, капиталыбыз һәм мөмкинлекләр турында сөйли. Шуңа күрә бу синергия әлеге этапта без барлык юнәлешләрдә үссен һәм бүгенге көнгә кадәр буш булган урыннарны тутырсын өчен сәбәпче булырга тиеш».

И.Шакиров сөйләгәнчә, сәнәгать производствосы элеккечә үк шәһәр икътисадында алдынгы урынны алып тора. Машина һәм җиһазлар, дарулар һәм материаллар, резин һәм пластмасса эшләнмәләр, шулай ук азык-төлек продуктлары җитештерүчеләр җитештерүнең сизелерлек үсешен күрсәттеләр. 

«Җитештерү линияләрен җиһазларны алыштыру һәм җитештерелә торган продукция линейкасын киңәйтү хисабына модернизацияләүче предприятиеләр югары җитештерүчәнлек күрсәттеләр, шулай ук логистик тәэмин итү чылбырларын җайга салдылар», – дип билгеләп үтте Башкарма комитет җитәкчесе урынбасары. 

Аның сүзләренчә, санкцияләр кертү һәм чит ил компанияләренең илдән китүе җиһазларны һәм комплектлаучыларны үзебездә эшләү өчен стимул булды. Үзгәрешләр «Казаноргсинтез» ГАҖ, Казан вертолет заводы, «Нәфис косметикс» АҖ, С.П.Горбунов исемендәге Казан авиация заводы һәм «Элекон» заводына кагылды.

Әйтик, Казан авиация заводында беренче Ту-214 самолетларын җитештерә башладылар. Авиакомпанияләр өчен һава судноларын коммерция нигезендә җибәрү 2023 елда башланыр дип көтелә. Беренче машиналар инде җитештерүдә. Шулай ук предприятиедә Ту-214 пассажир самолетларын җитештерү күләме арта. 2025 елга җитештерү 10 авиалайнерга җитәр дип планлаштырыла. «2023 елдан башлап Казан авиазаводында чыгарылган самолетлар Россия авиакомпанияләренә килә башлаячак. Әйтик, көнбатыш дәүләтләренең санкция басымы, чит ил комплектлаучыларының җитештерү өлкәсеннән китүе һәм хезмәт күрсәтү проблемалары белән бәйле рәвештә, 210 кеше сыйдырышлы уртача магистраль лайнерларга ихтыяҗ базарда актив үсә башлады», – дип аңлатты спикер. 

Казан вертолет заводы 2024 елда «Ансат» йөк пассажир вертолетлары буенча импортны алыштыру программасын тәмамларга ниятли. Хәзер предприятиедә АКШ һәм Европа комплектлаучыларын кулланмыйча машиналар җыю бара. Төп комплектлаучыларның барлыгы 14 позициясе бар, шуларның 10 сы буенча импортны алыштыру процессы тәмамланган яисә финал этабында.

Үз чиратында, «Нәфис косметикс» АҖ җитештерү куәтләрен модернизацияләү һәм реконструкцияләү белән шөгыльләнә. Базар ихтыяҗларына таянып, компания яңа төр продуктларны үзләштерә. 

2022 елның беренче яртыеллыгы нәтиҗәләре буенча, җитештерүче савыт-саба юу чаралары буенча базарда алдынгы урынны алды. «Нәфис косметикс» АҖ чит ил көндәшләрен узып китте. «Барлык бәя сегментларында һәм кулланучылар буш урыннарында савыт-саба юу өчен ассортиментта 150 дән артык исемдәге чара бар. Әлеге категориядә компаниянең Россиядә өлеше 35% ка җитте», - дип хәбәр итте И.Шакиров. 

Компаниядә шулай ук предприятиенең көнкүреш химиясе һәм техник продукциясе җитештерүне киңәйтү һәм яңадан җиһазландыру буенча 3,3 млрд сумлык инвестиция проекты гамәлгә ашырылды. Шулай итеп, синтетик юу чаралары җитештерү куәте аена 26 мең тоннага җитте, ә сыек юу чаралары буенча әлеге күрсәткеч елына 102 мең тоннага артты. Кер юу өчен гель җитештерү куәте 2024 елга кадәр 2,5 тапкырга артыр дип көтелә.

Марат Мөгыйнов, Денис Гордийко фотолары