Көзге архитектура «Диалоглар»ында бөтен Россиядән 500 дән артык белгеч һәм 40 спикер катнашты

(Казан шәһәре KZN.RU, 10 нчы октябрь, Диана Жиленкова). 21 нче һәм 22 нче сентябрьдә Казан Кремлендә узган чираттагы «Диалоглар» лекцияләр һәм семинарлар сериясе 500 дән артык катнашучыны һәм 40 спикерны берләштерде. Алар арасында – хакимият һәм профильле белем бирү учреждениеләре вәкилләре, архитекторлар, инвесторлар, төзүчеләр, икътисадчылар һәм башка белгечләр. Эшлекле дүшәмбе барышында шәһәрнең баш архитекторы Илсөяр Төхвәтуллина әлеге чараның нәтиҗәләре турында сөйләде.

«Мондый форумнарны уздыру бик мөһим. Республикадан гына түгел, аннан читтә дә экспертлар эзләвегез, яңа идеяләр ишетүегез, тармак профессионалларын да, безнең яшьләрне дә җәлеп итүегез бик яхшы», – дип билгеләде Казан Мэры Илсур Метшин. 

«Диалоглар»да архитектура-төзелеш берләшмәсе өчен актуаль темалар турында фикер алышалар, дип искәртте И.Төхвәтуллина. Мәсәлән, беренче көнне фикер алышу сәнәгать территорияләрен реновацияләүгә багышланган иде. Катнашучылар элеккеге сәнәгать зоналарында нинди потенциал ятуы, аларның нәтиҗәлелеген ничек итеп арттыру һәм шәһәрнең актив тормышына җәлеп итү, яшьләрне бу өлкәдә кызыксындыру һәм креатив бизнеска ярдәм итү турында сөйләштеләр. 

«Депрессив территорияләр потенциалын ачыклау буенча мөһим аналитика инде шәһәрне үстерү институтында алып барыла. Ләкин «Диалоглар» бу теманы киңрәк карарга, архитекторлар, инвесторлар һәм төзүчеләр белән мондый территорияләр белән ничек нәтиҗәле эшләргә кирәклеге турында сөйләшергә ярдәм итә», – дип игътибар итте Казанның баш архитекторы. 

Аның сүзләренчә, бу тема буенча фикер алышуларда бөтен Россиядән 19 спикер – танылган архитектура бюролары һәм төзелеш компанияләре вәкилләре, шул исәптән Любовь Леонтьева, Яна Голубева, Георгий Тюгаев, Ян Ярмищук һәм башкалар катнашты. Шулай ук агымдагы проектлар тикшерелде һәм төзүчеләр һәм милекчеләр белән киңәшмәдә сәнәгать зонасы объектларының төп проблемалары ачыкланды. «Без бу консультацияләрне эш форматында дәвам итәчәкбез», – дип өстәде И.Төхвәтуллина. 

«Диалоглар»ның икенче көнендә чарада катнашучылар базарларны реновацияләүне тикшерделәр. Бүген Казанда 20 дән артык шундый объект исәпләнә, аларның күбесе заманча шәһәр таләпләренә туры килми, дип сөйләде баш архитектор. Шулай итеп, базар мәйданчыкларына күзәтү үткәрелде, шәһәрнең заманча ихтыяҗлары өчен мондый киңлекләрне уңышлы адаптацияләү тәҗрибәсе каралды. 

И.Төхвәтуллина сүзләренчә, базарларның җәлеп итүчәнлеген һәм ихтыяҗын арттырырга, шул исәптән кичке вакытта, аларны гастробазарларга әйләндерү ярдәм итәчәк. «Моннан тыш, без «яшелчә бакчалары сәүдәсенең» гадәтләнгән атмосферасын саклап калырга һәм якындагы районнарда яшәүчеләргә үз куллары белән эшләп үстергән продукцияне сатарга мөмкинлек бирергә телибез. Асылда, базар үзмәшгульләрне легальләштерү урыны булырга мөмкин», - дип уртаклашты спикер. Ул шулай ук базарлар азык-төлек һәм ашамлыклар гына түгел, ә дуслар белән очрашу яки мастер-класслар оештыру кебек кечкенә район үзәкләренә әверелергә мөмкин, дип өстәде. 

«Диалоглар»да актуаль ситуацияне исәпкә алып, базарларны проектлау, халыкара һәм Россия тәҗрибәсе турындагы лекция белән стратегияне, брендингны һәм сәүдә предприятиеләре дизайнын эшләү өлкәсендә эксперт Ирина Болотова чыгыш ясады. 

Тагын бер дискуссия темасы шәһәрдәге сәнгатьнең роле булды: рәссамнар, скульпторлар, дизайнерлар, музыкантлар һәм сәнгать индустриясенең башка вәкилләренең уңайлы эше өчен шәһәрдә нинди урыннар булырга тиешлеге турында фикер алыштылар. ТР башкаласының баш архитекторы билгеләп үткәнчә, күп кенә рәссамнарның остаханәләре подвалларга урнаштырылган, кайберләре дачаларда иҗат итә, ләкин мондый эш зур һәм якты киңлек таләп итә.

«Моннан тыш, аларның әсәрләрен бик аз кеше күрә, хәтта иҗат процессы үзе дә бик кызыклы һәм илһамландыручы функциягә ия, шул исәптән үсеп килүче буын өчен. Аларны подваллардан «тартып чыгарырга», остаханәләрне бердәм җитештерү-күргәзмә киңлекләрендә урнаштырырга кирәк. Мондый арт-кластерлар янәшәдә яшәүче халыкны җәлеп итү, балалар һәм яшьләрне укыту урыны була алыр иде», – дип аңлатты И.Төхвәтуллина. 

Бүген Казанда шәһәр масштабындагы арт-объектлар күп түгел, дип өстәде ул. Хәзерге вакытта шәһәрне үстерү институты ярдәме белән арт-киңлекләр системасын һәм мондый объектларны урам пространствосы һәм мәйданнар системасы белән бәйләп урнаштыру урыннарын формалаштыру буенча эш алып барыла. Алар шәһәр урыннарын күпкә популяр итәләр. Арт-объектлар ярдәмендә аз җәлеп итүчән районнар үзгәрә, уртача хезмәт күрсәтү чегы һәм туристлар агымы арта, кече бизнес үсә. «Моннан тыш, сәнгать объектлары – аны ясаган останың эмоциональ яктан белдерелү ысулы. Үзеңне дөньяга күрсәтү, фикерләреңне җиткерү юлы», - диде спикер. 

Бу темага багышланган дискуссиядә экспертлар Юлия Бычкова һәм Сабина Чагина чыгыш ясады. Шулай ук «Дело» юридик фирмасы җитәкчесе Кристина Булатова архитектор эшендә авторлык хокукларын яклау турында лекция укыды. Аны кышкы очрашуда да чыгыш ясарга чакырачаклар, дип игълан итте И.Төхвәтуллина. 

Чара кысаларында Татарстанның кирпеч заводлары вәкилләре белән киңәшмә узды, дип өстәде ул. Утырышта продукция җитештерүдә дөнья тенденцияләре турында фикер алыштылар, һәр заводның көчле якларын һәм үсеш юнәлешләрен билгеләделәр. «Архитекторларны кирпеч эшендә генә түгел, ә фасад материалларының бөтен челтәре буенча яңа коллекцияләр эшләүдә актив катнашырга чакырам, заводларга хәзерге вакытта нинди форма, фактура, төс кирәклеген әйтергә кирәк», – диде Казанның баш архитекторы. 

Соңыннан И.Төхвәтуллина сентябрь аенда Казанда шәһәр төзүчеләренең милли гильдиясе ярдәмендә узган XIII Шәһәртөзүчеләр мәктәбенә йомгак ясады. Танылган экспертлардан тыш, чарада КДАТУ һәм шәһәрне үстерү институтыннан студентлар һәм яшь белгечләр дә катнашты. «Шәһәр төзелеше тематикасына битараф булмаган яшьләрнең актуаль темалар буенча мәгълүматны беренче булып ишетү һәм сораулар бирү мөмкинлеге булды», – дип сөйләде спикер. 

Узган «Диалоглар» нәтиҗәләре 1-3 нче декабрьдә ТР башкаласында «Казаныш» архитектура форумында каралачак программаның нигезенә ятачак, дип өстәде ул. Быел ул «Яшьләр шәһәре» темасына багышланган.