Илсур Метшин: «Пандемия белән бәйле таләпләр 2021 елда калачак, һәм без яңа шартларда яшәргә өйрәнергә тиеш»

 (Казан шәһәре KZN.RU, 4-нче декабрь, Ксения Швецова). Казан Мэры Илсур Метшин кичә Алмата инвестицион форумында катнашты. Бу ел саен үткәрелә торган чара, ул үз мәйданында йөзләгән абруйлы сәясәтчеләрне, дөнья һәм илебез бизнес-лидерларын, инвестицион корпорацияләр һәм эре халыкара оешмалар җитәкчеләрен җыя. Форумда катнашучылар үз белемнәре белән уртаклашалар һәм социаль-икътисадый үсешнең төрле өлкәләрендә тәҗрибә уртаклашалар, шулай ук кызыклы стартапларны һәм инновацион проектларны гамәлгә ашыру өчен мәйданчыклар тәкъдим итәләр. Быел ул онлайн режимда узды.

Татарстан башкаласы башлыгы «Новая нормальность мегагородов» темасына телекүпергә кушылды, анда катнашучылар – төрле илләрнең эре шәһәрләре мэрлары, шулай ук танылган халыкара экспертлар – яңа коронавирус инфекциясенең Глобаль пандемиясенең социаль нәтиҗәләре һәм ул үзе артыннан китергән кризис күренешләренә каршы көрәш ысуллары турында фикер алыштылар.

Казан Мэрыннан тыш, «ковидтан соң» чынбарлык темасына дискуссиядә Алмата шәһәре хакиме Бакытжан Сагинтаев, Ташкент мэры Джахонгир Артыкходжаев, Грузиянең элеккеге премьер-министры Николоз Гилаури, Mercer Quality of Living консалтинг компаниясе җитәкчесе Сладжин Паракатил, «GFCC» (Конкурентлык сәләте буенча советларның глобаль федерациясе) башкарма директоры Роберто Рейс Альварес катнашты. Модератор булып «Сентрас» финанс төркеменә нигез салучы һәм хуҗасы Ельдар Абдразаков чыгыш ясады.

«Казан – матур бриллиант кебек: без бөтен кырларын да ялтыратырга тырышабыз»

Икътисадны торгызырга һәм элеккеге үсеш темпларына кире кайтырга омтылып, шәһәр җитәкчеләренә һәр аерым шәһәрнең шәхси һәм үзенчәлеген исәпкә алу мөһим, дип билгеләп үтте панель модераторы Ельдар Абдразаков. «Шәһәрләрнең үзенчәлеге һәм милли колориты турында сөйләгәндә, Казан мэрына мөрәҗәгать итәсе килә. Сезнең шәһәрнең уникальлеге нәрсәдә һәм сез аны ничек саклап кала алдыгыз?» – дип мөрәҗәгать итте ул ТР башкаласы Мэрына сорау белән.

Казанның үзенчәлеге шунда – меңнәрчә еллар дәвамында Татарстан башкаласында урнашкан традицияләргә тугры калу һәм даими үсеш, дип җавап бирде И.Метшин Казан дөньяның күп тапкыр эре спорт чараларын кабул итте, алар шәһәрдә бай инфраструктура мирасы калдырды, дип өстәде Казан башлыгы.

Шәһәр башлыгы фикеренчә, шулай ук географик урнашу зур әһәмияткә ия. «Казанның уникальлеге бүгенге көнгә кадәр күп еллар элек билгеләнгән, – диде ул. – Казан Россиянең йөрәгендә урнашкан, безнең шәһәр аша, Казахстан аша кебек үк, Ефәк юлы уза, шуңа күрә самолетлар һәм башка транспорт чаралары барлыкка килгәнче үк барлык сәүдәгәрләр һәм юлчылар безнең шәһәр аша узган».

И.Метшин ассызыклаганча, Казанның мультимәдәнлеге дә мөһим үзенчәлек булып кала бирә: «Бездә татулыкта һәм тынычлыкта 170 милләт һәм халык яши, һәм бу безнең төп казанышыбыз. Аларның һәркайсы өчен Казан, Татарстан – туган йорт, туган җир».

Татарстан башкаласының уникальлеге турында сөйләргә Россиянең иң борынгы университетларының берсе булуы да мөмкинлек бирә, шуның аркасында яхшы белем бирү системасы барлыкка килде, дип саный И.Метшин.

«Без шулай ук туризмда үстек: Меңьеллык елында Казанга 460 мең кеше килгән булса, узган ел без 3,5 млн туристны каршы алдык, – дип өстәде И.Метшин. – Казан – матур бриллиант кебек, без аның барлык чикләрен дә балкытырга тырышабыз, моның өстендә эшлибез».

Алмата шәһәре хакиме Бакытҗан Сәгыйнтаев һәр шәһәрнең үз индивидуальлегенә ия булырга тиешлеге турындагы идеяне хуплады: «Без үзебезне киләчәккә омтылучы, үзенең уникальлеге һәм перспективасы булган шәһәрләр буларак күрсәтергә тиеш, – диде ул. – Әгәр Алмата турында сөйләсәк, без беренче чиратта үзебез турында финанс һәм эшлекле сектор үсеш алган шәһәр буларак белдерәбез. Без безгә килүләренә бизнесны алга этәрү һәм яшьләрне үстерү өчен мәйданчыклар бирергә әзер».

«Без барысын да пандемия чорында күрдек, бу электрон сервисларны үстерүгә күбрәк игътибар бирергә кирәк»

Инновацион технологияләр кертүнең мөһимлеге һәм моның шәһәр халкының тормыш дәрәҗәсендә ничек чагылыш табачагы турында «GFCC» башкарма директоры (Конкурентлык сәләте буенча советларның глобаль федерациясе, оешма 35 илдә тәкъдим ителгән) Роберто дос Рейс Альварес белдерде.

«Без шәһәрләрнең көндәшлеккә сәләтлелеге турында сөйләсәк, гомумән, инновацияләр белән шөгыльләнү сәләте турында сөйлибез, – диде ул. – Беренче чиратта монда инновацияләргә потенциал булу һәм белемнәрне икътисадый кыйммәткә әйләндерә белү мөһим».

Аерым алганда, Роберто Альварес конкурентлыкка сәләтле шәһәрдә бизнес-мохиткә игътибар итәргә кирәк, дип билгеләде. «Бизнесның дәүләт белән ничек эшләве мөһим, теге яки бу рөхсәтне алу өчен күпме вакыт кирәк, булган ресурслар белән бәйле булган өлкәләр генә түгел, төрле тармаклар ни дәрәҗәдә актив үсеш ала», – дип ассызыклады спикер.

Мисал итеп Р.Альварес ике Бразилия шәһәрен – Флорианополис һәм Сан-Паулуны китерде, шуларның берсендә санап үтелгән факторларга игътибар итәләр, ә икенчесендә – юк. Сан-Паулу – Латин Америкасында иң зур шәһәр, халкы 12 миллионнан артык кешене тәшкил итә, шул ук вакытта Флорианополиста 500 меңнән дә кимрәк кеше яши. Шул ук вакытта Сан-Паулуда эчке тулаем продукт бер кешегә 20 мең долларга тигез булса, кечкенә Флорианополиста бераз гына азрак  – халыкның җан башына 12 мең доллар. «Бу артта калган билгесез шәһәрнең инновацияләр ярдәмендә, тикшеренү университетларын булдырып, илдә иң икътисадый үсешкә ирешкән булуы турында мисал», – дип ассызыклады Р.Альварес.

Әмма инновацияләрне гамәлгә кертеп һәм иң заманча инфраструктураны төзеп, аннан файдалану мөмкинлеге булырга тиешле халыкның муллыгы турында уйларга кирәк, дип билгеләде, үз чиратында дискуссиягә кушылган Mercer Quality of Living консалтинг компаниясе җитәкчесе Сладжин Паракатил. «Әгәр сезнең биш йолдызлы мишленов рестораны бар икән, анда берәү дә бара алмый икән, моның мәгънәсе нинди? – диде ул. – Бүген без барыбыз да акыллы шәһәргә омтылабыз, әмма акыллы шәһәрне һәм кешеләрнең ничек куллана алуларын, ихтыяҗның зур булуын тигезләү мөһим. Әйтик, пандемия чорында без барыбыз да күргәнебезчә, электрон сервисларны, онлайн-кибетләрне һәм китереп бирүне үстерүгә күбрәк игътибар бирергә кирәк».

Спикерлар пандемиянең күп кенә шәһәрләр икътисадында зәгыйфь урыннарны ачыклавы һәм якын арада нәкъ менә шушы өлкәләргә игътибар итәргә кирәклеге турында фикер алышты.

«Без дәүләт-хосусый партнерлыкның яңа формулаларын эшләргә һәм муниципаль-хосусый партнерлыкка күчәргә тиеш»

Пандемия барлык шәһәрләргә диярлек кагылды һәм икътисадның бөтен дөньяда «төпкә утыруына» китерде. Аны торгызып, беренче чиратта, бизнеска – эре һәм кече бизнеска ярдәм итү турында уйларга кирәк, дип саный Грузиянең элеккеге премьер-министры Николоз Гилаури. Ул дәүләти-хосусый партнерлык механизмнарын яңадан карарга һәм эшкуарларга үсеш өчен яңа мөмкинлекләр бирергә тәкъдим итте.

Бизнесның исән калу ысулы безнең алымнарны үзгәртү һәм портфель инвесторларын җәлеп итү булачак, ул вакытта муниципалитет үз ягыннан финанслауны җәлеп итәчәк, – диде Н.Гилаури. – Без дәүләти-хосусый партнерлыкның яңа формулаларын эшләп чыгарырга һәм муниципаль-хосусый партнерлыкка күчәргә тиеш. Муниципалитетлар конкрет, һичшиксез, озак вакытка исәпләнгән проектлар тәкъдим итә ала, алар астына шәхси инвесторлар киләчәк».

Шулай ук талантлы белгечләрнең яшь буыны да сизелерлек нәтиҗәләргә тизрәк ирешергә ярдәм итәчәк, дип билгеләп үтте модератор Е.Абдразаков. Ул, бүгенге көндә халкының яртысы 30 яшькә кадәрге һәм якынча 170 мең студент булган Казан Мэрына талантлы яшьләрне ничек тотып калырга дигән сорау белән мөрәҗәгать итте. «Әгәр конкрет безнең тәҗрибә турында сөйләсәк, комфорт, иминлек һәм белем дәрәҗәсен күтәрү, шартлар тудыру мөһим дип әйтә алам», – дип җавап бирде Илсур Метшин. Шулай ук перспективалы эш урыннары булу да мөһим, дип өстәде ул. Әйтик, Татарстанда илдә иң эре компанияләр – «Татнефть», «КамАЗ», «Таиф», «Казаноргсинтез», «Түбән Кама нефтехим» һәм башкалар эшли, алар үз юнәлешләрендә әһәмиятле уенчылар булып тора һәм эшкә яшьләрне һәм җитди халыкара белгечләрне чакыра.

«Без үз талантларын үстерү, белем алу мөмкинлеге булган шәһәр булу өчен генә эшләмибез, ә перспектив эшкә урнашу, үзеңне теләсә кайсы юнәлештә –  бизнесмен, спортчы яки мәдәни эшлекле буларак үстерү өчен дә шартлар тудырабыз, – дип ассызыклады Казан башлыгы. Бүген Казан студентларының 20%-ы – башка регионнардан һәм илләрдән килүчеләр, диде ул.

Дискуссия азагында катнашучылар киләсе елда бөтен дөнья шәһәрләренә «коронакризис» нәтиҗәләре белән көрәшергә туры киләчәген билгеләп үттеләр.

«Пандемия белән бәйле таләпләр калачак, бу безнең яңа чынбарлыклар. Без моның белән яшәргә генә түгел, иҗатны дәвам итәргә, уңышлы булырга да өйрәнергә тиеш, – дип фикерләре белән уртаклашты Казан Мэры. – Дөнья проблемалар белән беренче генә очрашмый. Оптимизмны ничек кенә булса да сакларга, яңа эш формаларын табарга, практикалар белән алмашырга һәм алга баруны дәвам итәргә кирәк».