Илсур Метшин «СоТворение» фестивале турында: «Ул – шушы еллар эчендә формалашкан яңа дөнья турында»

(Казан шәһәре KZN.RU, 8 нче сентябрь, Юлия Летникова). Бүген «Казан» гаилә үзәгендә «СоТворение» халыкара музыка фестивале башлана. Икеле сәхнәдә 16 сәгать дәвамында сигез илдән, шул исәптән БРИКС әгъзаларын кертеп, 26 коллектив составында 150 артист чыгыш ясаячак. Фестивальне әзерләүдә соңгы аккорд бүген Ратушада узган матбугат конференциясе булды. Анда Казан Мэры һәм хедлайнерлар фестивальнең моннан алда узганыннан нәрсә белән аерылып торуын, киләсе «СоТворение» кайчан узачагын, казанлылар нинди музыка ишетәчәген һәм чакырылган артистларны татар эстрадасы йолдызлары ни белән гаҗәпләндерәчәген сөйләделәр.

Илсур Метшин: «Без казанлыларны яңа музыка белән таныштырырга телибез, ә алар бездә – зәвык белән»

«Сезне сәламләргә шатмын, кызганыч, һава торышы начарланды, без фестивальне, шәһәр халкы отпусклардан кайтып җитсен дип, әбиләр чуагы башында уздырырга уйлаган идек. Һава торышы яхшырып, фестивальдән ләззәт ала алырбыз дип өметләнәбез», – дип мөрәҗәгать итте матбугат конференциясендә катнашучыларга Илсур Метшин. Ул билгеләп үткәнчә, танылган исемдәге музыка фестивале шәһәргә күп казанлыларның үтенечләре аркасында әйләнеп кайткан.

Казанда дүрт тапкыр оештырылган «СоТворение мира» фестивален Универсиада алдыннан без берникадәр вакытка уздыруны туктатырга мәҗбүр булдык. Мондый вакыйганы әзерләү күп вакытны, хезмәт, финанс һәм оештыру ресурсларын ала – бөтен дөньядан музыкантларны җыярга, аларның графикларына ярашырга кирәк, шуңа күрә физик яктан мөмкинлекләр булмады – шәһәрдә чемпионатлар уздырылды, коронавирус пандемиясе дә төзәтмәләр кертте, әмма, Аллаһы Тәгаләгә рәхмәт, быел яңа «СоТворение» фестиваленә җыела алдык», – дип дәвам итте Мэр.

Шәһәр башлыгы Казанның соңгы елларда вакыйгалар планында сизелерлек үсүенә игътибар итте.

«Без моңа бик озаклап һәм тырышлык белән килдек. Казанның яңа ролен – шәһәрнең Россиянең заманча үзәкләренең берсе булуын һәм халыкара аренада абруен исәпкә алып, шулай ук бер елгага ике тапкыр кермәячәгеңне аңлап, без яңа фестиваль булдырырга булдык. Ул соңгы елларда формалашкан яңа дөнья турында. Анда бер полярлыктан баш тарткан һәм һәр этносның кадерләүгә нигезләнгән гуманлы идеяләргә таянган илләрнең роленә яңа караш чагылыш тапкан», - дип аңлатты Илсур Метшин.

Фестивальдә катнашучылар шул исәптән БРИКС илләреннән музыкантлар да булачак. 2024 елда Казан әлеге оешма саммитын кабул итәчәк, анда 26 дәүләт башлыгы катнашуы планлаштырыла.

«Без партнерларыбызга, яңа дусларыбызга күз салырга һәм сигез илне, шул исәптән БРИКС әгъзаларын чакырырга булдык. Безнең өчен бу яңа, бөтенләй таныш булмаган музыка булачак, әмма үз илләрендә артистлар популяр һәм аларны яраталар, шуңа күрә «СоТворение» – шул исәптән мәгариф фестивале дә. Казанлыларны яңа музыка белән таныштырырга телибез, ә алар бездә зәвык белән, - диде шәһәр башлыгы. - Фестиваль даими оештырылачак һәм без ел саен очрашачакбыз дип ышанам».

Кытай реггие, һинд каввалие һәм рус рогы – фестивальдә нәрсә яңгыраячак?

Фестның төп катнашучылары – артистларга да сүз бирелде. Мәсәлән, җырчы һәм композитор Петр Налич соңгы 10 елда дөньяның иң ерак илләреннән килгән музыка бик якын әйбергә әйләнергә мөмкин булган мохит барлыкка килгәнен билгеләп үтте.

«Кытай, һинд һәм башка музыканың яңгырашын ишеткәндә, моның минем кисәкләрем булуын аңлыйм. Минемчә, күп кенә музыкантлар һәм һәвәскәрләр шундый ук халәттә калалар. Фестиваль искиткеч һәм үзенчәлекле. Кадерле булган әйберләрнең яңгырашын без көтелмәгән коллективларда ишетәчәкбез», - диде ул. Петр Наличның чыгышы бүгенгә 18:45 тә планлаштырыла.

Үз чиратында опера җырчысы Артур Исламов ассызыклаганча, фестиваль татарстанлылар һәм казанлылар өчен чын бүләк булачак. Аның сүзләренә караганда, җирле артистларга мөһим миссия йөкләнгән – татар мәдәниятен күрсәтү һәм кунакларны халык иҗаты белән таныштыру. Музыкант инде бүген 17:35 сәгатьтә чыгыш ясаячак.

Кытайның DaWangGang регги-коллективы вәкиле Иджоо Сонг журналистларга коллектив башкарачак музыканың 2-3 мең ел элек барлыкка килүен сөйләде. Ул шулай ук яшүсмер чагында авыр яңгыраш белән мавыгуы һәм аңа Салкын сугышның Россия рогы кызыклы булуы турында уртаклашты.

«Миңа «Кино» рок-төркеме мирасы ошый, фестивальнең бер өлеше әлеге коллектив белән бәйле булачагын ишеттем. Казанлыларның зәвыгы яхшы, Мэр әйткәнчә, моны иртәгә күрермен дип өметләнәм», - дип мөрәҗәгать итте Иджоо Сонг, аның төркеме иртәгә 18:05 сәгатьтә сәхнәгә чыгачак.

Ә Көньяк Африка Республикасы артисткасы Nomfusi үз чыгышын композициядән өзек башкарудан башлады – аның халкының җырлавына хас үзенчәлеклекләрне ишетергә мөмкин иде.

«Мин музыка эмоцияләр уятырга тиеш дигән фикердә торам, шуңа күрә фестивальдә мин сезгә музыка тыңлаганда кичереп була торган бөтен хисләр палитрасын бирергә телим. Барысы да фестивальдән иң җылы мәхәббәт һәм рәхәтлек хисләре белән, шулай ук мин Африкадан алып килгән вайба белән китәрләр дип өметләнәм», – диде җырчы. Nomfusiны бүген 19:25 сәгатьтә ишетергә мөмкин булачак.

Беренчеләрдән булып – 14:50 сәгатьтә – фестивальдә Rehmat-e-Nusrat һинд төркеме чыгыш ясаячак. Аның вәкиле Сарвжит Тамта коллективның каввали стилендә музыка башкарачагын сөйләде – мондый җыр формасы Фарсыдан килгән, шуннан соң Һиндстанда да таралган.

«Каввали – ул Алла, күңел һәм бөтен галәм белән сөйләшергә мөмкинлек бирә торган музыка. Бүген бөтен мәхәббәтем белән чыгыш ясармын, татарстанлыларның ярдәменә һәм яхшы һава торышына өметләнәм», – диде артист. Ул Казанда йөрергә өлгергәнен һәм шәһәр аңа ошаганын өстәде.

Фестиваль киләчәктә нәрсә көтә һәм татар йолдызлары нәрсә белән гаҗәпләндерәчәк?

«Российская газета» журналисты Илсур Метшиннан, әгәр Казан фестивальне оештыру өчен грант алмаса, киләсе елда ул үткәреләчәкме, дип сорады. Исегезгә төшерәбез, «СоТворение» узган елның көзендә шәһәрнең «Туризмны үстерү» дәүләт программасы кысаларында «Туризм һәм кунакчыллык индустриясе» илкүләм проекты буенча федераль субсидия алу конкурсында җиңүе нәтиҗәсендә оештырылды.

«Россиянең илкүләм проекты авторларына рәхмәт белдерәсем килә, безгә фестивальне уздыруга грант белән ярдәм иттеләр, шулай ук чараны әзерләүчеләргә дә рәхмәт әйтәм. Бу вакыт эчендә эшмәкәрләр берләшмәсенең күп вәкилләре миңа мөрәҗәгать итте. Фестиваль кыйммәтле рәхәтлек, әмма акча белән үлчәнә алмаган әйберләр бар: дуслык, мәхәббәт, сәламәтлек. Бу адымны ясарга ярдәм иткән барлык кешеләргә рәхмәт белдерәсем килә», - диде Мэр һәм фестиваль партнерларына рәхмәт сүзләрен җиткерде.

«Кунакларыбызны тыңлаганда, фестивальне үткәрүнең озакка сузылуына үкенәм. Без музыканың һәр төре белән аз таныш. Мондый фестивальләр яктылык алып килә, без яңалык уйлап чыгармыйбыз, матурлык җиңәчәк, ә сәнгать берләштерәчәк. Без максатчан рәвештә бөтен дөньядан дусларны җыябыз. Фестивальне киләсе елда да уздырырбыз дип өметләнәм, «СоТворение» безнең олимпта лидерлык позицияләрен алачак һәм яңа дуслар табарга мөмкинлек бирәчәк», – дип җавап бирде Мэр.

Журналистлардан киләсе сорау Nomfusi адресына бирелде – җырчыдан Россия һәм Африка халыкларын нәрсә якынайта ала, аларның уртаклыгы бармы дип кызыксындылар? «Фестиваль – мәдәниятләрне якынайту өчен бик яхшы платформа, дип ышанам. Сез безнең турыда белерсез, ә без – сезнең турыда», - дип җавап бирде артистка.

Һиндстан егете Сарвжит Тамттан төркемгә мондый зур пространствода чит телле тамашачылар алдында һәм елның салкын вакытында музыка уйнавы ничек булачак дип сорадылар.

«Музыкада тел киртәләре була алмый дип ышанам. Кичә без саундчек ясадык, һәм мин үзебезгә карата кызыксыну күрсәтүләрен күрдем, кавалли стилендәге музыканың тыңлаучыларга битараф булмавын күрдем. Һиндстанда без сүзләр белән уйныйбыз, әмма музыка төп юнәлеш булып тора һәм күңел белән тоташа, шуңа күрә без дә күңел белән кушылачакбыз», - дип уртаклашты музыкант.

Казан Мэрына тагын берничә сорау бирелде: шәһәр башлыгы фестивальгә кемнедер шәхсән чакырганмы һәм аның үзенеңчә чыгыш ясарга планнары бармы?

«Минем халыкара эшем музыкантларны чакырырга ярдәм итте. Музыкантларга шәхсән шалтыратмадым, әмма партнер илләр белән мондый эшне башкардык», – диде Илсур Метшин. Ул шулай ук сәхнәдән үзе җырларга җыенмавын, әмма эштән буш вакытта моны рәхәтләнеп эшләвен билгеләп үтте. Шәһәр башлыгыннан шулай ук аның нинди музыка тыңларга яратуы турында сорадылар?

«Музыка – синең тәэсирләреңнең чагылышы. Караокеда «Там, где клен шумит» җырыннан башлыйбыз, шулай ук заманча төркемнәр композицияләрен җырлыйбыз, араларында яхшылары бар», – диде Мэр һәм «Хлопья летят наверх» җырын җырлады, аны үз вакытында рэпер Федук башкарган. «Без сезнең йөрәкләрегезгә үтеп керерлек музыкантлар алып килдек дип өметләнәм. Без һәрнәрсәгә ачык – һәрнәрсәдә палитра булсын. Яңа коллективларны яратырбыз дип өметләнәм», - диде шәһәр башлыгы.

Фестиваль өчен татар телендә махсус музыкаль өлеш тә әзерләделәр. Җирле артистлар чит ил кунакларын нәрсә белән гаҗәпләндерәләр?

Үз иҗатымда мин роктан алып халык җырына кадәр күп стильләр җыйдым. Фестивальдә әле эштә булган альбомнан яңа композицияләр тәкъдим итәчәкмен. Минем белән Казанның иң яхшы музыкантлары – «Джайф» төркеме – зур профессионаллар чыгыш ясаячак, алар белән эшләү миңа җиңел. Минемчә, драйвлы һәм шәп булачак», - дип җавап бирде Артур Исламов.

Исегезгә төшерәбез, ике көнлек «СоТворение» музыка фестивале 8 нче һәм 9 нчы сентябрьдә «Казан» гаилә үзәгендә узачак. Фестиваль өчен 90,5 тонна авырлыктагы 8 мең элементтан торган икеле сәхнә монтажлана – шәһәрдә мондый масштабтагы әзерлек әле булмаган. Ике мәйданчык музыка бер мизгелгә дә өзелмәсен өчен җиһазландырылган – тамашачылар бәйрәм атмосферасы белән 16 сәгать дәвамында ләззәтләнәчәк. Ике көн эчендә сәхнәгә 26 коллектив яки сигез илдән 150 музыкант чыгачак. Хедлайнерлар арасында Петр Налич, Nomfusi, Therr Maitz, «Хуун-Хуур-Ту», The Hatters һәм «Кино» төркеме бар. Артистларның сәхнәгә чыгу вакыты – KZN.RU материалында. Концерт программасын трансляцияләү 14:00 дә башлана.

Исегезгә төшерәбез, фестиваль көннәрендә шәһәрдә транспорт хәрәкәтен чикләячәкләр, шулай ук «Казан» гаилә үзәгенең күзәтү мәйданчыгы ябылачак. Моннан тыш, 9 нчы сентябрьдә төнлә шәһәр метрополитены көчәйтелгән режимда эшләячәк. Чара тәмамлану вакытына якынрак, 21:00 дән 23:30 га кадәр, линиягә максималь санда электропоездлар чыгачак – 10 состав.