Илсур Метшин Казанның Дан аллеясында реставрацияләнгән МТБ-82 һәм ЗиУ-5 троллейбуслары белән танышып кайтты

(Казан шәһәре KZN.RU, 25 нче август, Диана Жиленкова). Казанның Петербург урамындагы Дан аллеясында реставрацияләнгән МТБ-82 һәм ЗиУ-5 троллейбуслары урнаштырылган. Ачык һавадагы трамвайлар музее шәһәрдә троллейбус хәрәкәте ачылуның 75 еллыгы хөрмәтенә ике яңа экспонат белән тулыланды. Алар белән ТР башкаласы Мэры Илсур Метшин танышып кайтты.

Экспонатларның берсе озак еллар ташландык дача участогында торган

Казанның Петербург урамындагы Дан аллеясында ике яңа экспонат –«Метроэлектротранс» МУП көче белән реставрацияләнгән МТБ-82 һәм ЗиУ-5 троллейбуслары барлыкка килде. Кичә Казан Мэры Илсур Метшинга предприятие генераль директоры Айдар Габделхаков сөйләгәнчә, МТБ-82не Казанга Оренбургтан алып килгәннәр, анда машина ташландык дача участогында торган. Хуҗалар белән килешеп, аны ТР башкаласына кайтара алганнар. Нәкъ менә шушы модельдән шәһәрдә троллейбус хәрәкәте башлана – мондый троллейбуслар бөтен илдә санаулы берәмлекләрдә генә калган.

ЗиУ-5 Ростов трамвай депосыннан китерелә. Алдагы экспонат кебек үк, ул озак еллар тик торган, шуңа күрә ике троллейбус та яңадан торгызуга мохтаҗ булган.

Реставрация декабрьдән июньгә кадәр дәвам итә. Нәтиҗәдә пассажирлар салоны һәм йөртүчеләр кабинасы тулысынча торгызылган, утыргычлар һәм култыклар урнаштырылган, идәннәр һәм түшәмнәр алыштырылган. Пыялалар куелган һәм җиһазландырылган, ишекләр ремонтланган, кузовның аерым өлешләре яңартылган, эмблемалар торгызылган.

Техник җиһазлар да игътибарсыз калмаган. Мөмкин булганча оригиналь детальләр кулланылган. Кайберләре заказ буенча килгән (мәсәлән, Киров, Санкт-Петербург һәм Мәскәүдән), башкалары булган эскизлар буенча үзләре ясалган. Ахырда ретротроллейбуслар яңа буяу белән капланган.

Дан аллеясында троллейбуслар урнаштыру өчен махсус бетон мәйданчыклар әзерләнгән. Биредә өмә уздырыла, территория төзекләндерелә һәм чәчәкләр утыртыла, шуннан соң ачык һавадагы трамвайлар музее яңа экспонатлар белән тулылана. Алар янында модельләрнең тарихы һәм характеристикалары белән тиешле такталар куелган. Экспонатлар төнге вакытта үзләре яктыртыла.

Илсур Метшин реставрацияләнгән экспонатларның һәрберсе белән танышты. Шәһәр башлыгы пассажирлар салонын һәм машина йөртүчеләр кабинасын карады. Дан аллеясын яңа экспонатлар белән киңәйтү йөкләнде, чөнки бирегә бүгенге көндә туристлар һәм казанлылар бик теләп киләләр.

Дан аллеясы 2010 елда ачылган. Биредә дүрт трамвай ретровагоны бар: Советлар Союзы Герое Иван Кабушкин эшләгән Х серияле моторлы вагон, Бельгиянең конка вагоны (1875-1900 елларда кулланылган), ике күчәрле Nivelles моторлы вагоны (1899-1935 еллар), РВЗ-6 вагоны (1962-2009 еллар).

МТБ-82 Казанда троллейбус хәрәкәтенең беренче моделе була

Яңа экспонатлар Казанда троллейбус хәрәкәтенең 75 еллыгы уңаеннан Дан аллеясында барлыкка килгән. 1948 елның 3 нче февралендә СССР Министрлар Советы рәисе Иосиф Сталин ТАССР башкаласында троллейбус хәрәкәтен оештыру турында карарны шәхсән үзе визалаштыра. Шул ук елның апрелендә Казан шәһәр эшче депутатлар Советы Башкарма комитеты карар кабул итә, аңа нигезләнеп 3 нче трамвай депосы базасында 3 нче трамвай-троллейбус паркы ачыла.

Казанда беренче троллейбус маршруты 1948 елның 27 нче ноябрендә ачыла. Куйбышев мәйданыннан (хәзерге Тукай мәйданы) Каравай поселогына кадәр 11 км озынлыктагы 1 нче маршрутта сигез МТБ-82 троллейбусы эшли башлаган. Аларны эшләү һәм чыгару белән Мәскәү янындагы Тушино авиация сәнәгате халык комиссариатының 82 нче заводы шөгыльләнә.

«МТБ» «Мәскәү троллейбусы» дигәнне аңлата. Ул 65 пассажирга кадәр сыйдыра. Мондый модель Казанда 1948 елдан 1974 елга кадәр 73 км озынлыктагы алты маршрутта кулланыла. Барлыгы 124 машина файдаланыла. 70 нче еллар уртасында МТБ-82 совет шәһәрләре урамнарыннан юкка чыга башлый.

60 нчы еллар башында МТБ-82 урынына ЗиУ-5 килә башлый, ул Энгельстагы Урицкий исемендәге заводта җитештерелә. Бу модельдәге беренче троллейбусларны Казан 1961 елда ала, алар шул ук елның 8 нче сентябрендә беренче рейска чыгалар. 1983 елга кадәр тугыз шәһәр троллейбус маршрутында гомуми озынлыгы 124 км булган 274 шундый машина файдаланылган. Һәрберсе 122 пассажирга кадәр сыйдыра (утыру һәм басып тору урыннарын да исәпкә алып).

1970 елга троллейбус линияләренең озынлыгы –100 км, ә еллык пассажирлар әйләнеше 70 млн кешегә җитә. Киләсе елда 100 машинага исәпләнгән 1 нче троллейбус депосы төзелә. Ә тагын бер елдан соң Казан яңа ЗиУ-9 троллейбусларын кабул итә.

Троллейбус хәрәкәтенең 50 еллыгы елында ТР башкаласында линияләрнең озынлыгы 157,6 км тәшкил итә, ә 15 маршрутның озынлыгы 300 км диярлек.

Исегезгә төшерәбез, бүген «Метроэлектротранс» МУП балансында 106 трамвай вагоны һәм 183 троллейбус бар. Барлык хәрәкәт составы тугыз трамвай һәм 10 троллейбус маршрутында файдаланыла, аларның гомуми озынлыгы 496 км артык.

Быелның җиде аенда шәһәр җир өсте электр транспортында пассажирлар агымы 23 млн кешегә җиткән. Аларның 14 миллионы троллейбусларны кулланган.

Якын арада Казанда 25 яңа троллейбус барлыкка киләчәк. Экологик, югары маневрлылык һәм салмак хәрәкәт итү электр транспортының өстенлекләре булып тора. Яңа троллейбуслар сатып алуда Татарстан Рәисе Рөстәм Миңнеханов һәм шәһәр Мэры Илсур Метшин ярдәм күрсәттеләр.