Казан мэры: «Чын мәгънәсендә алга киткән заманча шәһәр үзенең барлык халкының мәнфәгатьләрен исәпкә ала»

«Казаныш» халыкара архитектура-төзелеш форумының йомгаклау пленар сессиясен кеше, аның ихтыяҗлары, мәнфәгатьләре һәм хокуклары үзәктә булу аспектына багышладылар. Бөтен дөньядан килгән кунаклар һәм экспертлар «Көчле шәһәрләр нинди булырга тиеш?», дигән сорауга җавап бирү өчен Г.Камал исемендәге театрның яңа бинасына җыелдылар. Барыннан да элек – кешегә йөз тоткан. Чарада Казан мэры Илсур Метшин чыгыш ясады.

«Бүген шундый дәрәҗәле һәм абруйлы мәйданчыкта без шәһәрләребездә кеше, аның ихтыяҗлары, мәнфәгатьләре һәм хокуклары үзәктә булуы турында сөйлибез. Һәм арттырусыз – без шундый дәрәҗәгә җиттек, төзелеш, архитектура, шәһәр үсеше турында сөйләшкәндә, бөтен нәрсәне дә чын-чынлап кеше мәнфәгатьләренә буйсындырабыз. Бу зур бәхет », – дип мөрәҗәгать итте мэр катнашучыларга.

Ул билгеләп үткәнчә, Россия президент Владимир Путин җитәкчелегендә зур үсеш юлы узды: бүген башка барлык факторлардан да мөһимрәк ил һәм шәһәрләр үсешеннән кеше өстенрәк куела.

Шәһәр территорияләрен, торак комплексларын, паркларны, мәдәни үзәкләрне һәм мәгариф учреждениеләрен проектлаганда, Казан шулай ук кулланучылар тәҗрибәсенә йөз тота. «Объектлар нинди генә максатка хезмәт итмәсен, алар кешеләр алардан файдаланырга, аларны үзләштерергә һәм тормыш белән тулыландырырга теләрлек итеп уйланылырга тиеш», – дип саный Илсур Метшин.

Ул үзәктә кеше булу принцибына иярү эш сыйфатына таләпләрнең билгеле бер дәрәҗәсен куя, дип өстәде. Беренче чиратта, шәһәр халык, бизнес һәм шәһәр берләшмәләре белән даими диалогта булырга тиеш. Мондый алым Казанда да формалаша. «Бездә халыкның яңа объектлар төзүнең барлык этапларында: проектлау башланганнан алып тантаналы ачылуга кадәр катнашуы форматы ныгыды», – диде Илсур Метшин.

Мондый практика Татарстан рәисенең «Безнең ишегалды» программасы кысаларында ишегалды территорияләрен комплекслы төзекләндерүдә уңышлы кулланыла. Биш ел эчендә Казанда 2 278 йорт үзгәртеп корылган – үзгәрешләр 500 меңнән артык шәһәр кешесенең тормыш сыйфатын яхшырткан.

«Чын мәгънәсендә алга киткән заманча шәһәр үзенең барлык халкы мәнфәгатьләрен исәпкә ала, аларның аерымлыкларын кабул итә һәм аларга яраклаша», – дип ассызыклады шәһәр башлыгы. Ул Казанның шәһәрдә чын инклюзия өчен әле күп эшләр башкарасы барлыгына игътибар итте. Әмма бу юнәлештә инде инициативалар тормышка ашырыла. Әйтик, 10 ел дәвамында шәһәрдә «Игелекле Казан» проекты гамәлгә ашырыла. Ул 134 фонд эшчәнлеген һәм халыкның яхшы инициативаларын берләштерә, ресурс, грант ярдәме күрсәтә, чаралар үткәрүдә һәм муниципаль һәм коммуналь хезмәтләр белән бәйле мәсьәләләрне хәл итүдә ярдәм итә.

«Игелекле Казан» эгидасы астында сәламәтлек мөмкинлекләре чикләнгән балалар өчен инклюзив ял итү үзәкләре һәм менталь тайпылышлары булган балалар өчен укыту-күнекмәләр ясау фатирлары барлыкка килә. Ачык мисал – инвалидларга ярдәм итүгә юнәлдерелгән «Ярдәм» мәчете. Берничә ел эчендә дини учреждение зур тернәкләндерү һәм рекреацион үзәккә әверелде, анда сәламәтлек мөмкинлекләре чикләнгән кешеләр яши, укый, социальләшә һәм спорт белән шөгыльләнә ала.

«Быел мәчеттән ике адымда без беренче инклюзив паркны да ачтык. Һәм, халыктан кире элемтә алгач, без моның шәһәрдә шундый соңгы объект булмавын төгәл беләбез: кешеләрнең бәхетле елмаюлары – безнең төп бүләк һәм безнең дөрес юлда булуыбызны күрсәтүче төп мотиватор», – дип ышана Казан мэры.

Шәһәр төзүчеләр һәм девелоперлар белән дә үзәктә кеше булу принцибын тота: «Хәзер бу безнең таләп кенә түгел, чөнки төзүчеләр табышка гына исәпләнгән проектлар һәм кешеләргә, аларның уңайлылыгына һәм иминлегенә юнәлтелгән проектлар арасындагы аерманы бик тиз тойдылар». Шәһәр башлыгы сүзләренчә, мондый инициативалар төзүчеләрнең озак вакытлы абруена эшли, девелоперларга тарихка үз исемнәрен алтын хәрефләр белән язарга мөмкинлек бирә.

Элеккеге сәнәгать территорияләрен үстереп, Казан командасы проектларга комплекслы якын килә. Шәһәр өчен баланслы мохит булдыру мөһим, анда баштан ук торак йортлар, юллар, инфраструктура, социаль объектлар һәм җәмәгать киңлекләре салына һәм шул ук вакытта урынның үзенчәлеге һәм тарихы саклана. Мондый масштаблы проектның мисалы булып яңа порт территориясе тора.

«Гаилә кору, бала табу һәм оныклар тәрбияләү өчен шәһәрне сайлаганда тормыш өчен мохитнең нәкъ менә сыйфаты хәлиткеч була», – дип билгеләде Илсур Метшин. Ул сөйләгәнчә, 1,3 млн кешегә шартлар тудырудан тыш, Казан ел саен туристларны да кабул итә. Узган ел шәһәрдә 4,5 миллион кеше булган.

«Ягъни – өч Казан. Һәм безнең өчен зур сынау: туристларның сораулары һәм яшәүчеләрнең уңайлылыгы арасында балансны саклап калу. Һәм бу таләпләр инде инфраструктурага гына түгел, ә кунакларга шәһәр якты тәэсирләр белән истә калсын, ә казанлыларга уңайлы булсын өчен вакыйгалар программасы һәм мәдәни программалаштыруга да кагыла», – дип билгеләде мэр.

Казанны соңгы ун елда мөһим вакыйгаларга әзерлек нык үзгәртте, шәһәр бу вакыйгаларны уңышлы кабул итте. Яңа инфраструктура, объектлар булдыру һәм күп санлы клиент төркемнәрен урнаштыру оператив гамәлләр, башка шәһәрләрнең иң яхшы тәҗрибәсен өйрәнү һәм кунакчыллык культурасын формалаштыруны таләп итте. Шул ук вакытта иң югары разряд буенча кунакларны кабул итү генә түгел, халык өчен дә сыйфатлы шәһәр мохите хәлендә мирас калдыру мөһим иде.

«Трансформация юлын безнең Казан командасы да үтте. Синең бөтен тормышың кешеләргә, аларның мәнфәгатьләренә, ихтыяҗларына хезмәт итү икәнен һәркем аңларга һәм чын-чынлап кабул итәргә тиеш иде. Һәм, димәк, үзәктә кеше булу – ул безнең канун һәм безнең уртак идеологиябез», – дип йомгаклады сүзен Илсур Метшин.

Алга таба пленар сессиядә «Сириус» федераль территория Советы Рәисе, «Талант һәм уңыш» мәгариф фонды җитәкчесе Елена Шмелева, глобаль цифрлы трансформация буенча эксперт, акыллы шәһәр инициативаларының стратегик лидеры Аиша Бин Бишр, Эфиопия архитектура, биналар төзү һәм шәһәр төзелеше институты укытучысы Давит Бенти һәм башкалар чыгыш ясады. Алар үзәктә кеше булган шәһәр концепциясен гамәлгә ашыру тәҗрибәсе турында сөйләделәр.

Үз чыгышында Давит Бенти Илсур Метшинга форумга чакыруы өчен рәхмәт белдерде. «Сезнең барыгызны да Казанга җәлеп итә торган әлеге челтәр белән бәйле булу минем өчен зур өстенлек, чөнки безнең проблемаларның күбесе бер-берсенә бик охшаган. Без монда рекомендация бирү өчен түгел, ә бер-беребездән өйрәнү өчен», – дип билгеләде спикер.

Исегезгә төшерәбез, бүген «Казаныш» халыкара архитектура-төзелеш форумының йомгаклау көне. Чарада БРИКС илләре шәһәрләренең мэрлары, баш архитекторлары һәм беренче тапкыр югары уку йортлары вәкилләре катнаша.

Форумның темасы – «Төрлелек бердәмлеге» – көчле шәһәрләрне үстерү һәм анда яшәүчеләрнең иминлеге өчен халыкара архитектура берләшмәсенең берләшү һәм синергия идеяләрен чагылдыра. Вакыйга программасы белән сылтама буенча танышырга була.